یکی از مهمترین مفاهیم بازارهای مالی، مفهوم ارز پایه (base currency) و ارز مظنه (quote currency) است. این اصطلاح و معنای آن، به قدری پرکاربرد است که امکان ندارد تریدر باشید و نام آن به گوشتان نخورده باشد.
در این مقاله از بلاگ آی تی بی به بررسی جفتارزها خواهیم پرداخت و هر یک از اجزای آن یعنی ارز پایه و ارز مظنه را هم بررسی خواهیم کرد.
جفت ارز (currency pair) در بازار فارکس چیست؟
در بازار فارکس (Forex) ارزهای کشورهای مختلف با یکدیگر معامله میشوند. برای مثال شما میتوانید در این بازار، دلار آمریکا را با یورو یا پوند انگلستان را با دلار نیوزیلند معامله کنید. به هر دو ارزی که در بازار فارکس با یکدیگر معامله میشوند، جفت ارز (currency pair) گفته میشود.
برای مثال میتوان به جفت ارز EUR/USD (یورو/دلار آمریکا) اشاره کرد که یکی از جفت ارزهای اصلی (major currency pairs) بازار فارکس است.
هر جفت ارز در بازار فارکس دارای نرخ برابری (exchange rate) مشخصی است که ارزش دو ارز را در مقابل همدیگر نشان میدهد. برای مثال، اگر نرخ برابری جفت ارز EUR/USD برابر با ۱.۲ باشد، به این معنی است که هر یک یورو ارزشی معادل با ۱.۲ دلار آمریکا دارد.
انواع جفت ارز (currency pair)
جفت ارزها در بازار فارکس به دو دستهی جفت ارزهای اصلی (major) و جفت ارزهای فرعی (minor currency pairs) که جفت ارزهای کراس (cross) نیز نامیده میشوند، تقسیم میشوند.
البته علاوه بر این دو دسته جفتارز، جفت ارزهای اگزوتیک (exotic currency pairs) نیز وجود دارند در یک سوی آنها ارز کشورهای کمتر توسعه یافته قرار گرفته است. جفت ارزهای اگزوتیک به دلیل نقش کمرنگترین این کشورها در اقتصاد جهانی و البته حجم پایینتر معاملات این جفت ارزها در بازار فارکس، اهمیت کمتری دارند.
قیمت جفت ارز (currency pair) چگونه تعیین میشود؟
قیمت جفت ارز، که به آن نرخ مبادله (Exchange Rate) نیز گفته میشود، نشاندهنده ارزش یک واحد ارز پایه در برابر ارز مظنه است. این قیمت بر اساس عرضه و تقاضا در بازار فارکس تعیین میشود و عوامل مختلفی بر آن تأثیر میگذارند. مواردی که بر قیمت جفتارزها تاثیر میگذارند، عبارتند از:
- عرضه و تقاضا در بازار فارکس: اگر تقاضا برای ارز پایه بیشتر شود، ارزش ارز پایه در برابر ارز مظنه افزایش پیدا میکند. در مقابل اگر عرضه ارز پایه بیشتر باشد، ارزش آن نیز به همان نسبت کاهش پیدا میکند.
- نرخ بهره کشورها: اختلاف نرخ بهره کشورهای مالک ارز پایه و ارز مظنه نقش مهمی در تعیین قیمت دارد. بر همین اساس هر ارزی که نرخ بهره در کشور وابسته به آن بیشتر باشد، معمولاً جذابتر است و ارزش بیشتری پیدا میکند.
- وضعیت اقتصادی و سیاسی کشورها: شاخصهای اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی (GDP)، نرخ بیکاری، تورم، و دادههای تجاری نیز بر ارزش ارزها تأثیر میگذارند. از سوی دیگر شرایط سیاسی ناپایدار هم میتواند ارزش ارز را کاهش دهد.
- سیاستهای بانکهای مرکزی: بانکهای مرکزی از ابزارهایی مانند تغییر نرخ بهره یا سیاستهای تسهیل یا انقباض پولی برای کنترل ارزش ارز خود استفاده میکنند. موضوعی که بر تعیین قیمت ارزها اثرگذار است.
- روانشناسی معاملهگران: احساسات و پیشبینیهای معاملهگران در مورد آینده اقتصاد یا ارزها نیز نقش مهمی در نوسانات قیمت دارد.
- شاخصهای تکنیکال و روندهای بازار: بسیاری از معاملهگران با استفاده از تحلیل تکنیکال و الگوهای قیمتی، تصمیماتی درباره ارزهای مختلف میگیرند که به نوبه خود باعث تغییر قیمت جفت ارز میشود.

جفت ارزهای محبوب در بازار فارکس
در بازار فارکس، جفت ارزهایی که بیشترین حجم معاملات را دارند، به عنوان جفت ارزهای اصلی (Major Currency Pairs) شناخته میشوند و بسیار در میان معاملهگران محبوباند.

این جفتارزهای محبوب معمولاً شامل دلار آمریکا (USD) به عنوان یکی از ارزها هستند، زیرا دلار آمریکا از پرکاربردترین ارزها در تجارت جهانی است. برخی از محبوبترین جفتارزها عبارتند از:
- EUR/USD (یورو/دلار آمریکا)
- USD/JPY (دلار آمریکا/ین ژاپن)
- GBP/USD (پوند انگلیس/دلار آمریکا)
- USD/CHF (دلار آمریکا/فرانک سوئیس)
- AUD/USD (دلار استرالیا/دلار آمریکا)
- USD/CAD (دلار آمریکا/دلار کانادا)
- NZD/USD (دلار نیوزلند/دلار آمریکا)
نام جفتارز | دلایل محبوبیت |
EUR/USD | نقدشوندگی بالا ارتباط اقتصاد آمریکا و منطقه یورو اسپرد پایین معاملات |
USD/JPY | ثبات اقتصادی ژاپن نقش تیین به عنوان یک دارایی امن حجم بالای معاملات |
GBP/USD | نوسانات قیمتی بالا ارتباط تنگانگ اقتصاد آمریکا و بریتانیا |
USD/CHF | ثبات مالی سوئیس استفاده از این جفتارز به عنوان دارایی امن |
AUD/USD | وابستگی استرالیا به صادرات کالاهای اساسی تاثیر قیمت کالاها بر ارزش دلار استرالیا |
USD/CAD | ارتباط قوی اقتصاد آمریکا و کانادا تاثیر نوسانات قیمت نفت بر این جفتارز |
NZD/USD | وابستگی به صادرات کشاورزی و کالاهای اساسی نوسانات قیمتی مرتبط با اقتصاد جهانی |
ارز پایه (base currency) در فارکس چیست؟
همانطور که گفتیم، در بازار فارکس، ارزهای مختلف به صورت جفت ارز با یکدیگر معامله میشوند. هر جفت ارز، از دو ارز متفاوت تشکیل میشود که به ارز اول، ارز پایه (base currency) گفته میشود. برای مثال، در جفت ارز یورو/دلار آمریکا (EUR/USD)، یورو ارز پایه (base currency) است.
تقریبا هر ارزی در بازار فارکس میتواند نقش ارز پایه (base currency) را در یک جفت ارز ایفا کند. ارزهای پایه در جفت ارزهای اصلی عبارتند از:
- یورو
- دلار آمریکا
- پوند انگلیس
- دلار استرالیا
- دلار نیوزیلند
اهمیت ارز پایه (base currency) در فارکس چیست؟
ارز پایه (base currency) در بازار فارکس به چندین دلیل اهمیت دارد:
- اثر روی نرخ برابری: هر چه ارزش ارز پایه در مقابل ارز مظنه بیشتر باشد، نرخ برابری جفت ارز نیز بیشتر است. بنابراین، هر عاملی مثل نرخ بهره در کشور صادرکننده که روی ارزش ارز پایه (base currency) اثرگذار باشد، بر روی نرخ برابری نیز اثر میگذارد.
- محاسبه سود/زیان هر معامله: محاسبه سود/زیان هر معامله در بازار فارکس بر اساس ارز پایه (base currency) انجام میشود.
- نرخ اسپرد (spread): ارز پایه (base currency) روی نرخ اسپرد (تفاوت قیمت درخواستی و قیمت پیشنهادی) اثرگذار است.
ارز مظنه (quote currency) چیست؟
ارز دوم هر جفت ارز در بازار فارکس، ارز متقابل یا ارز مظنه (quote currency) نامیده میشود. برای مثال، در جفت ارز یورو/دلار آمریکا (EUR/USD)، دلار آمریکا ارز مظنه نام دارد که ارزش آن بر اساس ارز پایه (base currency) بیان میشود. ارزهای مظنه در جفت ارزهای اصلی عبارتند از:
- دلار آمریکا
- ین ژاپن
- فرانک سوئیس
- دلار کانادا
معامله ارز پایه و ارز مظنه در بازار فارکس
معاملهگران میتوانند به واسطه کارگزاریها یا بروکرهای فارکس (Forex brokers) مثل بروکر ITB و از طریق پلتفرمهای معاملاتی مثل آیتیبی تریدر، برای هر کدام از جفت ارزها، موقعیت معاملاتی پوزیشن لانگ (Long) یا پوزیشن شورت (Short) باز کنند.
نقش پوزیشن لانگ و پوزیشن شورت در جفتارزها
زمانی که معاملهگری برای یک جفت ارز، پوزیشن لانگ باز میکند، یعنی ارز مظنه را میفروشد و ارز پایه (base currency) را میخرد. به همین دلیل، میتوان پوزیشن لانگ را موقعیت معاملاتی خرید (buy) در فارکس دانست. در این شرایط، اگر ارزش ارز پایه (base currency) نسبت به ارزش ارز مظنه افزایش پیدا کند، نرخ برابری افزایش مییابد و معاملهگر وارد وضعیت سود میشود.
در مقابل، زمانی که معاملهگر برای یک جفت ارز پوزیشن شورت باز میکند، یعنی ارز پایه (base currency) را میفروشد و ارز مظنه میخرد. به همین دلیل، میتوان پوزیشن شورت را موقعیت معاملاتی فروش (sell) در فارکس دانست. در این شرایط، اگر ارزش ارز پایه (base currency) نسبت به ارزش ارز مظنه کاهش پیدا کند، نرخ برابری کاهش مییابد و معاملهگر وارد وضعیت سود میشود.
قیمت پیشنهادی و درخواستی (bid and ask price) چیست؟
قیمت پیشنهادی و درخواستی (bid and ask price) نوعی قیمتگذاری دو طرفه است که بالاترین میزانی که خریدار مایل به خرید یک ابزار مالی و پایینترین قیمتی که فروشنده مایل به فروش آن دارایی مالی است را نشان میدهد.
تفاوت بین قیمت پیشنهادی و قیمت درخواستی که اسپرد (spread) نامیده میشود، از شاخصهای اصلی نقدینگی هر ابزار مالی است. در واقع، هرچه نقدینگی یک ابزار مالی بیشتر باشد، اسپرد آن کمتر و هرچه نقدیندگی کمتر باشد، اسپرد بیشتر است.
منظور از قیمت پیشنهادی (bid price) در فاکس، نرخ برابری مورد نظر معاملهگر برای باز کردن پوزیشن لانگ یا خرید جفت ارز است. در مقابل منظور از قیمت درخواستی (ask price) در فارکس، نرخ برابری مورد نظر معاملهگر برای باز کردن پوزیشن شورت یا فروش جفت ارز است.
نحوه نمایش قیمت در جفتارزها (Base Currency)
قیمت جفت ارز بهصورت دو مقدار مختلف نمایش داده میشود که هر یک از آنها به خرید یا فروش ارز پایه اختصاص دارند. بر همین اساس میتوان این دو شکل نمایش قیمت را به این صورت توضیح داد:
- Bid (قیمت خرید): قیمتی که بازار برای خرید ارز پایه ارائه میدهد.
- Ask (قیمت فروش): قیمتی که بازار برای فروش ارز پایه درخواست میکند.
- تفاوت بین این دو قیمت هم اسپرد (Spread) نامیده میشود.
جمعبندی
آشنایی با مفاهیم اولیه بازار فارکس مثل ارز پایه (base currency) و ارز مظنه (quote currency) یا متقابل، برای معاملهگری در این بازار ضروری است. در این بازار، قیمت ارزها در مقابل همدیگر با نرخ برابری (exchange rate) نمایش داده میشود که در واقع، قیمت هر ارز را نشان میدهد.
در صورت هرگونه سوال در رابطه با مفاهیم ابتدایی بازار فارکس مثل جفت ارزها، ارز پایه، ارز مظنه، قیمت پیشنهادی، قیمت درخواستی و نحوه معامله کردن جفت ارزها در بازار فارکس میتوانید با کارشناسان ما در بروکر ITB در میان بگذارید.
به ارز اول در هر جفت ارز در بازار فارکس، ارز پایه (base currency) گفته میشود. برای مثال در جفت ارز EUR/USD، یورو ارز پایه است.
ارز متقابل در فارکس که ارز مظنه (quote currency) نیز نامیده میشود، ارز دوم در هر جفت ارز فارکس است. برای مثال در جفت ارز USD/JPY، ین ژاپن ارز متقابل است.
ارز دوم در هر جفت ارز در بازار فارکس، نشاندهنده ارز مظنه (quote currency) است.
از محبوبترین ارزهای پایه در فارکس میتوان به یورو، دلار آمریکا، پوند انگلیس، دلار استرالیا و دلار نیوزیلند اشاره کرد.
ثبت دیدگاه شما
(پاسخ دادن)
برای ثبت نظرات، اصول اخلاقی را رعایت کرده و از بکار بردن کلمات نامناسب پرهیز نمایید.
اولین دیدگاه را ثبت نمایید.